به گزارش ایکنا، آیت‌الله محسن فقیهی، استاد سطح عالی تفسیر حوزه علمیه، امروز، ۲۳ بهمن‌ماه، در ادامه تفسیر سوره مبارکه بقره به آیه ۱۰۴ سوره بقره «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَقُولُوا رَاعِنَا وَ قُولُوا انْظُرْنَا وَاسْمَعُوا وَ لِلْکَافِرِینَ عَذَابٌ أَلِیمٌ» اشاره کرد و گفت: یهودیان نوعی خود بزرگ‌بینی دارند؛ در این آیه گرچه خطاب به مؤمنان است، ولی کنایه و اشاره آن به قوم یهود است.

وی با بیان اینکه یکی از مسائلی که در جامعه وجود دارد، این است که انسان‌ها خیلی واضح و صریح حرف خود را بیان می‌کنند و با کنایه و اشاره حرف نمی‌زنند، اظهار کرد: در مقابل این عده، برخی سخنانشان را دوپهلو بر زبان می‌آورند و دوپهلو حرف زدن هم شگردی است که مخاطب برداشت‌های مختلفی از سخنشان داشته باشد؛ دوپهلو حرف زدن سبب سوءاستفاده دشمنان می‌شود.

آیت‌الله فقیهی با بیان اینکه کسانی که واضح حرف نمی‌زند و سخنان دوپهلو می‌زنند در حقیقت منافقانه رفتار کرده و سبب سوءاستفاده دشمنان می‌شوند، با اشاره به تعبیر «راعنا»، تصریح کرد: وقتی پیامبر(ص) آیه‌ای را توضیح می‌دادند، اعراب مستمع می‌گفتند که ما را مراعات کن، مطلب را نفهمیدیم، دوباره برای ما تکرار کن؛ از طرفی راعنا در زبان عبری به معنای شر، بدی و پلیدی است؛ لذا یهودیان این عبارت را به عنوان تمسخر برای پیامبر به کار می‌گرفتند؛ یکی از اصحاب که زبان عبری را بلد بود متوجه این رفتار آنان شد، لذا این آیه نازل شد.

وی با بیان اینکه نکاتی در این آیه شریفه است که باید به آن توجه کنیم، اظهار کرد: «انظرنا» در این آیه به معنای توجه با دقت، تأمل و تحقیق است؛ لذا بهترین استاد، استادی است که طوری درس بدهد که همه درس او را بفهمند و مراعات اضعف مخاطبان و شاگردان را بکند و برای امام جماعت هم گفته‌اند که امام جماعت باید رعایت اضعف مأمومین را بکند.

فقیهی با بیان اینکه استهزاء مربوط به قصد انسان است، اظهار کرد: ممکن است فردی جمله‌ای را بگوید و قصد خیر داشته باشد و همان جمله را فرد دیگری بگوید و قصد شر داشته باشد. یهودیان «راعنا» را به تمسخر گرفتند و آن را فحش خطاب به مسلمین می‌دادند.

درس آیه ۱۲۴ سوره بقره برای امروز

وی با بیان اینکه در برابر دشمن باید آگاه باشیم، اظهار کرد: مسئولان باید توجه کنند این سخنرانی و مصاحبه‌ای که دارند آیا مورد سوءاستفاده دشمنان قرار خواهد گرفت یا خیر. ممکن است در تلویزیون خودمان، حرف بزنیم و حقایقی را هم بیان کنیم، ولی آیا بیان این حقایق مورد سوءاستفاده دشمنان هست یا خیر. اگر انسان متوجه باشد که این حرف به نفع کشور و جمهوری اسلامی و اسلام است یا خیر، در سخن گفتن دقت می‌کند.

استاد تفسیر حوزه با بیان اینکه باید از توطئه‌های دشمن آگاه باشیم و حرف‌هایی بزنیم که دشمن نتواند سوءاستفاده کند، ادامه داد: مقام معظم رهبری بار‌ها تأکید فرموده‌اند که به مقدسات دیگران اهانت نشود، زیرا باعث سوءاستفاده دیگران می‌شود. این قانون اسلام است که هر چیزی را که باعث سوءاستفاده دشمن است، پرهیز شود؛ به مسئولان کشور می‌گوییم این حرف‌هایی که می‌زنید آیا به نفع کشور است؟ آیا به خاطر خدا، حفظ اسلام و کشور بر زبان می‌رانید؟

وی اضافه کرد: همیشه باید توجه کنیم دشمن از هر فرصتی استفاده می‌کند؛ این طور نیست که دشمن به خواب برود، بلکه توطئه و برنامه‌ریزی دارد و از هر فرصتی برای پیشبرد اهدافش سود می‌برد؛ ممکن است مطلبی در جمع خصوصی بیان شود، ولی همان مورد استفاده سوء دشمن قرار گیرد.

ارائه راه‌حل در کنار انتقاد

فقیهی با بیان اینکه باید دقیق و مؤدب به آداب اسلامی باشیم و با ادب سخن بگوییم، تصریح کرد: نکته دیگر آیه آن است که وقتی کلمه‌ای کاربرد مناسب ندارد، کلمه جایگزین معرفی می‌شود؛ یعنی وقتی از مسئول، مدیر، رئیس‌جمهور و نماینده‌ای انتقاد می‌کنیم، در کنارش پیشنهاد و راه‌حل هم بدهیم؛ بگوییم کار شما به این دلایل اشتباه است و راه‌حل آن این است که این جایگزین را انجام دهید.

وی با بیان اینکه حفظ اقتدار نظام اسلامی بر همه واجب است، اظهار کرد: اقتدار یک ارزش بالایی دارد، اینکه مسئله ولایت فقیه را باید ارزشمند تلقی کنیم، برای حفظ اقتدار است و در حقیقت امنیت و آسایش خودمان را فراهم می‌کند.