حضرت آیت الله محسن فقیهی دامت برکاته: تفقه انقلابی نیازمند فقیه انقلابی است.

به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محسن فقیهی که در مرکز تخصصی تمدن نوین حوزه‌های علمیه سخن می‌گفت، با اشاره به تفقه انقلابی، گفت: تفقه انقلابی نیازمند فقیه انقلابی است یعنی ابتدا باید فقیه انقلابی باشد تا تفقه او هم در این راستا باشد وگرنه فقاهت او ابتر خواهد بود و کسی که باطنا انقلابی نباشد ممکن است مدتی دوام بیاورد ولی در نهایت از خط خارج خواهد شد.

وی افزود: اگر به تعبیر روایت مشهور در مورد فقها، فقیه مخالف هوای نفس و حافظ دین خود نباشد تفقه انقلابی هم رقم نخواهد خورد؛ اولین عامل برای فقیه انقلابی، تهذیب نفس است؛ اینکه بداند مسیری را که انتخاب کرده است باید مورد رضایت خداوند و امام زمان(عج) باشد و اینکه این مسیر راهی نیست که انسان را به لذات دنیوی فراوانی برساند. این مسیر، مسیر معنویت و تهذیب نفس است و انسان مواجه با مشکلات خواهد شد و فشارهای زیادی بر او وارد می‌شود و باید خود را برای جهاد معنوی و مادی آماده کند و اگر کسی آمادگی دارد باید وارد این وادی شود.

استاد درس خارج حوزه علمیه اضافه کرد: فقیه انقلابی کسی است که با پول و مقام و شهوت مسیر خود را تغییر ندهد و این نیازمند صیانت از نفس است؛ چنین فقیهی زندگی ساده دارد و دنبال تجملات نیست زیرا اگر عاشق تجملات باشد نمی‌تواند تکیه‌گاه مردم قرار بگیرد ولو اینکه این ثروت و مال میراثی و حلال هم باشد. انسان می‌تواند زندگی مرفهی از طریق کسب مال حلال داشته باشد ولی اگر ساده‌زیست نباشد نمی‌تواند مسئول نظام اسلامی و مجتهد و الگو شود.

حضرت آیت الله فقیهی با بیان اینکه یکی دیگر از شرایط فقیه انقلابی، داشتن تواضع در برابر مردم است، افزود: تواضع یعنی اینکه انسان، صغیر و کبیر را از خود بالاتر ببیند. ویژگی دیگر یک فقیه انقلابی هم بیان مطالب در کمال صراحت و شجاعت است و اینکه دو پهلو نگوید و محافظه‌کار نباشد. شرط دیگر این است که عزم راسخ برای رسیدن به اهداف و آرمان‌های انقلاب اسلامی داشته باشد. رسیدن به هدف موانع زیادی مانند ملامت و تهمت و اهانت و از جان گذشتگی و از مال عبور کردن دارد و فقیه انقلابی باید همه اینها را تحمل کند.

استاد درس خارج فقه حوزه علمیه تصریح کرد: پیامبر(ص) همه مصیبت‌ها را تحمل کرد تا اسلام را پیش ببرد و ما هم اگر دنبال ترویج و تبلیغ اسلام هستیم بدانیم این مسیر زحمت و مرارت دارد بنابراین فقهای انقلابی روی آرمان‌ها و اهداف بلند فکر می‌کنند نه مسائل کوچک.

گذشت ویژگی فقیه انقلابی

او با بیان اینکه ایثار و گذشت از دیگر ویژگی‌های فقیه انقلابی است، اضافه کرد: در مواردی ممکن است با اینکه افرادی حق شخصی یک فقیه انقلابی را ضایع کرده‌اند ولی او از این حق برای مصالح عمومی و کشور و حفظ انقلاب گذشت می‌کند.

وی با بیان اینکه از دیگر ویژگی‌های یک فقیه، اطاعت از مولا است، اظهار کرد: مطیع امام زمان(عج) بودن با حرف نیست و انسان باید در عمل از مال و منال و مقام دنیوی که فقط هدفش دنیاست بگذرد. فقیه غیر انقلابی مدعی اطاعت از مولا هست و نماز می‌خواند و روزه می‌گیرد ولی در مواردی که مقداری سخت است پای کار نمی‌ایستد ولی فقیه انقلابی مطیعا لامر مولا است. تفاوت امام خمینی(ره) با برخی دیگر از مراجع در همین بود وگرنه واجبات و مستحبات و مکروهات و … را هم بیان فرموده‌اند و مهم پیاده‌سازی در آن زندگی و اجرای دستورات الهی در سطح اجتماعی است. برخی می‌گویند ما وظیفه بیان احکام و ابلاغ دستورات خدا را داریم ولی فقیه انقلابی برای اجرای آن گام برمی‌دارد که نمونه بارز آن حضرت امام بودند.

استاد فقیهی با بیان اینکه حل مسائل با بزرگواری از دیگر ویژگی‌های یک فرد انقلابی یا فقیه است، افزود: برخی به محض اینکه یک ناروایی ببینند و حقی از آنان ضایع شود فورا علیه مجموعه نظام اسلامی موضع می‌گیرند در حالی که از یک‌نفر بدی دیده‌اند.

لزوم دشمن‌شناسی

استاد درس خارج فقه حوزه علمیه با تاکید بر مقوله دشمن‌شناسی اضافه کرد: اهداف انقلاب اسلامی اهداف بلندی است لذا دشمنان آن هم نهایت دشمنی خود را اعمال می‌کنند. خداوند فرموده است که با مال و جان خود در راه خدا جهاد کنید و جهاد در برابر دشمن وظیفه هر انسانی به خصوص فقهای انقلابی و پیشگامان عرصه اجتهاد و حوزه و روحانیت است.

وی با بیان اینکه خودمحوری از آفاتی است که گریبانگیر همه به خصوص روحانیت است، افزود: گاهی ما هدف از تبلیغ دین را فراموش کرده و آن را وسیله‌ای برای تبلیغ خودمان قرار می‌دهیم و رهایی از آن نیازمند تهذیب نفس است؛ تهذیب نفس هم کار مشکلی است؛ هرقدر به امام خمینی(ره) اصرار کردند که رساله بنویسند ننوشتند چون معتقد بودند در عصر وی کسانی هستند که رساله آنها برای عمل مردم کفایت دارد ولی برخی را هم شاهدیم که خیلی برای نوشتن رساله عملیه عجله می‌کنند که البته شاید برای خودشان توجیهاتی دارند. مرحوم آیت‌الله العظمی اراکی را همه به ملایی قبول داشتند ولی ایشان در یکی دو سال آخر عمر رساله ارائه داد.

عضو جامعه مدرسین با بیان اینکه علم و آگاهی جامع نسبت به اسلام از دیگر ویژگی‌های یک فقیه انقلابی است، گفت: به همین دلیل فقیه باید احاطه بر تفسیر و ادبیات عرب و اصول و فقه و رجال و علوم مورد نیاز داشته باشد. البته فقط علم و ملایی و حتی تهذیب نفس هم کفایت ندارد بلکه فقیه انقلابی کسی است که با مسائل زمانه و شرایط دنیا آشنا باشد و بداند در کشور و دنیا چه می‌گذرد.

نقش زمان و مکان در اجتهاد

استاد حوزه علمیه با تاکید بر اینکه زمان و مکان در اجتهاد مؤثر است، بیان کرد: انسان ممکن است در یک کشوری باشد و چیز دیگری اجتهاد کند ولی در داخل کشور نسبت به همان موضوع، اجتهاد دیگری داشته باشد؛ ما معتقدیم که «حلال محمد حلال الی یوم القیامه و حرامه حرام الی یوم القیامه» ولی زمان و مکان می‌تواند برخی احکام را دچار تغییر کند و معنای این سخن آن است که ما ضمن پایبندی به فقه جواهری باید شرایط را در نظر بگیریم تا فقه دچار ابستایی نشود.

آیت الله فقیهی با بیان اینکه برخی نظر و رای خود را مثلا درباره شرایط اعلام حلول ماه شوال و خاتمه ماه مبارک رمضان در کتاب‌هایشان نوشته‌اند و در فضای مجازی هم به اندازه کافی پخش شده است ولی باز هر ساله معرکه می‌گیرند و اطلاعیه می‌دهند، افزود: چنین کاری با روحیات انقلابی سازگار نیست زیرا ما وظیفه داریم آنچه را اجتهاد می‌کنیم بیان کنیم ولی نباید آن را به یک مسئله در کشور تبدیل کنیم و موضع‌گیری علیه نظر رسمی داشته باشیم. اگر ما نظام اسلامی و رهبری را قبول داریم نباید کاری انجام دهیم که باعث تضعیف نظام شود.

وی با تاکید بر تبعات فتاوا بیان کرد: فتوا نباید موجب تضعیف نظام اسلامی شود و به آن آسیب برساند.

خبر کامل را در خبرگزاری اجتهاد بخوانید.