زیارت اربعین و پاسخ به یک پرسش

✔️ زیارت اربعین و پاسخ به یک پرسش

☑️ آیت الله محسن فقیهی؛ عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم

🔹زیارت در میان امت اسلامی، قدمتی به درازای تاریخ اسلام دارد. از آغازین روزهای شکل‌گیری اسلام تا به امروز توصیه به زیارت نبی مکرم اسلام(ص) و حضرات معصومین(ع) همواره مورد تاکید بزرگان، علما و اصحاب بوده است. در این میان زیارت امام حسین(ع) از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است تا آنجا که آثار و برکاتی فراوانی در باب زیارت سیدالشهداء (ع) در تراث اسلامی نقل شده است. زیارت امام حسین(ع) در اربعین از جمله ایامی است که از سوی امامان معصوم (علیهم السلام) بسیار به آن سفارش شده است. نه تنها شیعیان بلکه اهل سنت نیز به زیارت امام حسین(ع) می‌شتافتند چه اینکه آنان نیز امام حسین(ع) را نوه رسول خدا(ص) می‌دانستند.

🔹در تقویم شیعه، یکی از اعمال ویژه مناسبت‌های مختلفی همچون روز عاشورا، شب قدر، روز عرفه، نیمه شعبان و … زیارت قبر مطهر سیدالشهداء است. با اینحال در احادیث بیشماری به زیارت امام حسین (ع) در روز اربعین توصیه شده و یکی از نشانه‌های مومن را نیز زیارت حضرت سیدالشهداء در روز اربعین برشمرده‌اند. شاید تاکید بر زیارت امام حسین (ع) در روز اربعین و برشمردن آن از نشانه‌های مومن بدین جهت است که غیر شیعیان نیز به زیارت امام حسین(ع) مشرّف می‌شدند اما در اربعین حسینی، شیعیان و مشتاقان اباعبدالله الحسین(ع) به زیارت آن حضرت می‌شتافتند. همین توصیه و تاکید بر زیارت قبر مطهر سیدالشهداء در اربعین سبب شده تا مراسم پیاده روی اربعین تبدیل به رزمایش اقتدار امت اسلامی و به ویژه شیعیان شود.

🔹با تورق در دفتر تاریخ و مطابق با نقل‌های تاریخی، اولین زیارت سیدالشهداء (ع) از سوی اهل بیت ایشان در اربعین و پس از بازگشت از اسارت صورت پذیرفته است. از آن زمان تا کنون، شیعیان با تحمّل خطرها و مشکلات فراوان سفر، از جای‌جای کره خاکی در روز اربعین خود را به کربلا می‌رسانند. امسال به دلیل گسترش ویروس منحوس کرونا، شرایط برای اعزام زائران به کربلای معلّی فراهم نشده است. برای بسیاری این پرسش مطرح است که در برخی احادیث، نسبت به زیارت امام حسین(ع) حتی در فرض خوف (ترس) و ناامنی سفارش شده است، حال چرا می‌بایست در زمان گسترش چنین ویروسی، زیارت اربعین را تعطیل کرد؟

🔹هرچند پاسخ تفصیلی به این پرسش و مانند آن که اخیرا اذهان مشتاقان زیارت سیدالشهداء را به خود مشغول داشته، در این وجیزه میسور نیست اما به اجمال باید دانست که میان خوف شخصی و نوعی بایست تمایز گذاشت. مرحوم ابن قولویه در کتاب کامل الزیارات ذیل بابی تحت عنوان «ثواب من زار قبر الحسین و علیه خوف» احادیث زیارت سیدالشهداء را آورده است که ظاهر این احادیث با چشم‌پوشی از سنجشگری مسائل سندی، به خوف و ضرر شخصی ناظر است و نه ضرر نوعی، از اینرو در جایی که ترس و هراسی عمومی حاکم باشد (همانند خوف و ضرری که در زیارت خانه خدا نیز مطرح است) می‌بایست با احتیاط و دقّت عمل کرد.

🔹در شرایط کنونی که ویروس کرونا نه تنها در ایران بلکه در عراق نیز روزانه صدها تن را به کام مرگ کشانده و نظام بهداشت و کادر درمانی را با خستگی شدید مواجه ساخته است، مسؤولان عراقی مرزهای خود را با هدف کاهش آسیب‌ها بسته و اجازه ورود زائران را به خاک عراق نمی‌دهد. در چنین شرایطی که زیارت سیدالشهداء (ع) مستحب و حفظ جان مردم امری واجب است (به ویژه آنکه فقهای عظام در فتاوایی تاکید کردند که اگر فردی با عدم رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی، دیگری را به کام مرگ بکشاند، از نظر شرعی ضامن است) می‌توان به توصیه مقام معظم رهبری (حفظه الله) که سکاندار این نظام است، گوش فرا داد. ایشان اعلام کردند که مشتاقان زیارت اباعبدالله الحسین(ع) از پشت بام‌های منازلشان در روز اربعین، زیارت مخصوصه سیدالشهداء را خوانده و برای رفع این ویروس منحوس دست به دعا بردارند. با رعایت این توصیه، ان شاء الله هم به ثواب زیارت سیدالشهداء نائل خواهیم شد و هم آنکه از جان خود و هموطنان عزیزمان مراقبت خواهیم کرد.

🔸منبع: روزنامه صبح نو شماره ۱۰۳۱