کتاب ریشههای اختلاف و راههای رسیدن به وحدت نظر در مسئله رؤیت هلال، اثر آیتالله حاج شیخ محسن فقیهی، یکی از پژوهشهای ارزشمند در زمینه فقه و مسائل مرتبط با تقویم اسلامی است. این کتاب به بررسی عمیق اختلافات میان فقها و مسلمانان درباره رؤیت هلال ماه میپردازد که یکی از مسائل کلیدی در تعیین آغاز ماههای قمری، بهویژه رمضان، شوال و ذیالحجه، است.
این کتاب در دو بخش اصلی تنظیم شده است:
ریشههای اختلاف: نویسنده دلایل اصلی اختلافات در مسئله رؤیت هلال را تحلیل میکند، از جمله:
تفاوت در مبانی فقهی (مانند رؤیت با چشم غیرمسلح یا ابزار نجومی).
برداشتهای مختلف از نصوص دینی.
مسئله اتحاد یا اختلاف افقها و تأثیر آن بر تعیین آغاز ماه.
راههای دستیابی به وحدت: نویسنده راهکارهایی مانند تقویت اجماع فقهی، بهرهگیری از فناوریهای مدرن، همکاری علمی میان کشورهای اسلامی، و تقویت مرجعیت مشترک اسلامی را برای کاهش اختلافات پیشنهاد میدهد.
رویکرد علمی و فقهی: کتاب با ترکیب مبانی فقهی و استدلالهای علمی، دیدگاه جامعی ارائه میدهد.
توجه به مسائل معاصر: نویسنده علاوه بر تحلیل سنتی، چالشهای نوین و ابزارهای مدرن در تعیین رؤیت هلال را بررسی کرده است.
تأکید بر وحدت اسلامی: هدف اصلی کتاب، کاهش اختلافات و دستیابی به وحدت نظر در میان مسلمانان است.
این اثر برای علما، طلاب و پژوهشگران علوم اسلامی مرجعی ارزشمند است و بهویژه در جوامع اسلامی که با مسئله اختلاف در تعیین مناسبتهای عبادی روبهرو هستند، کاربرد فراوان دارد. ریشههای اختلاف و راههای رسیدن به وحدت نظر در مسئله رؤیت هلال ابزاری کارآمد برای نزدیکی دیدگاهها و تقویت همگرایی امت اسلامی محسوب میشود.